بیایید این سناریو را تصور کنیم: در حال پرواز هستید که متوجه می‌شوید خلبان‌ها دچار مشکل یا بیماری شده‌اند و دیگر نمی‌توانند با هواپیما پرواز کنند. صدایی از سیستم صحبت با مسافران می آید و از یک داوطلب درخواست می شود که به نشاندن هواپیما کمک کند. شما تجربه ای ندارید، اما «هواپیما» را دیده اید! شاید حتی ساعت‌ها در شبیه ساز پرواز ساخت مایکروسافت وقت گذرانده باشید. پس کمربند ایمنی خود را باز کرده و به سمت کابین خلبان حرکت می کنید، و حس یک قهرمان دارید.

اما قهرمان، شاید بهتر است به صندلی خود برگردید!

پاتریک اسمیت، خلبان و بنیانگذار وبلاگ «از خلبان بپرسید» می گوید: «احتمال اینکه قردی عادی بتواند این کار را انجام دهد و هواپیما را با موفقیت بنشاند صفر درصد است. او این سوال را مطرح می کند که: «آیا مردم فکر می‌کنند ب‌توانند جراحی پیوند عضو انجام دهند؟ نه. پس چرا فکر می‌کنند می‌توانند هواپیما را فرود بیاورند؟»

نام بالینی این نوع جسارت بی اساس، «اثر دانینگ-کروگر» است؛ و می توان از آن برای توضیح نتایج نظرسنجی که سایت YouGov در ژانویه انجام داد استفاده کرد. از ۲۰۰۶۳ بزرگسالی که در ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفتند، تقریباً یک سوم گفتند که «تا حدودی مطمئن» یا «بسیار مطمئن» هستند که می‌توانند هواپیمای مسافربری را در مواقع اضطراری و تنها با اتکا به کمک کنترل ترافیک هوایی بر روی زمین بنشانند.

تقریباً نیمی از مردانی که پاسخ دادند، در مقایسه با ۲۰ درصد از زنان، مطمئن بودند که می توانند این کار را انجام دهند.

سال گذشته، مطالعه ای در دانشگاه وایکاتوی نیوزلند با سناریوی مشابه برای بررسی اعتماد بیش از حد در افراد انجام گرفت.

محققان از ۷۸۰ نفر پرسیدند که آیا می‌توانند یک هواپیمای مسافربری کوچک را «بدون اینکه خود را به کشتن بدهند» یا «همانطور که یک خلبان می‌تواند» در صورتی که خدمه پرواز دچار مشکل شوند و آن‌ها تنها سرنشین هواپیما باشند فرود بیاورند؟ شرکت‌کنندگانی که گواهینامه خلبانی معتبر داشتند یا قبلاً هواپیما را پرواز یا فرود آورده بودند، از مطالعه حذف شدند.

محققان به برخی از داوطلبان فیلمی تقریباً چهار دقیقه ای از فرود هواپیما توسط خلبانان نشان دادند. منظره پشت عرشه پرواز دستانشان را پنهان کرده بود. یک خلبان کهنه کار خطوط هواپیمایی نیوزیلند این ویدئو را به عنوان یک ابزار آموزشی رد کرد و آن را "۱۰۰ درصد بی فایده" خواند. و نکته اصلی همین بود. برخی از شرکت کنندگان نیز این کلیپ شبه آموزشی را تماشا نکردند.

اعضای هر دو گروه ادعا کردند که می‌توانند هواپیما را با خیال راحت فرود بیاورند، اما افرادی که ویدیو را تماشا کرده‌ بودند نسبت به افرادی که آن را ندیدند مطمئن‌تر بودند. مردان همچنین «در هر شرایطی» نسبت به زنان اعتماد به نفس بیشتری داشتند.

اگرچه هدف ویدیو به هیچ وجه آموزشی نبود، اما این واقعیت که یک کار بسیار تخصصی انتخاب شده بود که افراد هیچ یادگیری قبلی از آن نداشتند، باعث می شد که حدس زد که افراد ممکن است ایده های ناقص یا ناکافی در مورد نحوه فرود هواپیما داشته باشند.

اما اعتماد به نفس جای مدرک خلبانی را نمی گیرد.

برت دی. ونهویزن، رئیس بخش هوانوردی در دانشکده علوم هوافضای جان دی. ، می گوید برای افرادی که تجربه پرواز ندارند، چالش‌های زیادی وجود دارد. از ورود به کابین خلبان گرفته تا نحوه صحبت کردن با کنترل ترافیک هوایی، مانور دادن با هواپیما و حرکت به سمت فرودگاهی که قصد فرود در آن را دارد.

جان جی. نانس، کاپیتان کهنه کار خطوط هوایی و تحلیلگر هوانوردی شبکه تلویزیونی، گفت: احتمال اینکه یک تازه کار با موفقیت هواپیما را هدایت کند «ممکن است، اما محتمل نیست». خیلی چیزها باید سر جای خودش قرار بگیرد.»

برای شروع کار، مسافر باید وارد کابین خلبان شود، که از زمان حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، به دژی در برابر افراد عادی تبدیل شده است. پس از داخل شدن، باید صندلی را طوری تنظیم کنید که بتوانید به پدال های سکان برسید. او گفت: اگر به طور تصادفی اتوپایلوت را خاموش کنید در این صورت واقعاً به مشکل می خورید.

چالش بعدی پیدا کردن هدست و استفاده از آن است. پس از پیدا کردن هدست، باید برای کمک با کنترل ترافیک هوایی تماس بگیرید. نانس گفت یکی از بزرگترین اشتباهات تازه کارها این است که دکمه را بعد از صحبت کردن رها نمی کنند.

او گفت: «اگر دکمه را نگه دارید برج مراقبت نمی‌تواند با شما صحبت کند.»

مکان یابی فرکانس رادیویی صحیح نیز ممکن است دشوار باشد. اگر فرکانس اضطراری را به خاطر بسپارید: ۱۲۱.۵، اوضاع برای شما بهتر خواهد شد. البته این کار نیازمند توانایی در شماره گیری رادیویی و تنظیم میکروفون است که روی شماره صحیح ارسال کند. اسمیت گفت که نقش اصلی کنترل کننده های ترافیک هوایی هدایت خلبانان به سمت فرودگاه ها است. آنها معمولاً واجد شرایط لازم برای کمک گام به گام به خلبان برای فرود روی باند نیستند؛ با این حال، آنها ممکن است مانند اتفاقی که در سال ۲۰۰۹ افتد، فردی را پیدا کرده و از او کمک بگیرند.

در آن سال، یک خلبان در پرواز کینگ ایر از فلوریدا به می سی سی پی جان باخت. داگ وایت که مسافر این پرواز و دارای گواهینامه خلبانی هواپیمای خصوصی با تجربه ساعات پرواز در هواپیمای تک موتوره بود با اینکه با هواپیمای دو موتوره ای که او و خانواده اش را حمل می کرد آشنا نبود به پشت سکان هدایت این هواپیما رفت. کنترل‌کننده‌های ترافیک هوایی موفق شدند یک مربی و خلبان با تجربه از هواپیمایی کینگ را پیدا کرده و وایت را از ارتفاع ۱۱۰۰۰ پایی تا نشستن روی باند فرودگاه فورت مایرز در فلوریدا هدایت کرد.

هنگامی که هواپیما تثبیت شود، چالش ها تنها چند برابر می شوند. شما نمی توانید برای همیشه در هوا بمانید، به خصوص که میزان سوخت شروع به کاهش می کند. برای فرود، باید هواپیما را برای لمس کردن زمین پیکربندی کنید، تنظیمات ارتفاع و قدرت را تنظیم کنید، و بال ها، نوارها و ارابه‌های فرود را به کار ببرید.

مایکل مک کورمیک، استادیار مدیریت ترافیک هوایی در Embry می گوید: «حتی اگر همه کارها را عالی انجام داده باشید، با سرعت بیش از ۲۵۰ کیلومتر در ساعت به باند فرودگاه نزدیک می شوید و با سرعت بیش از ۱۰۰۰ پا در دقیقه پایین می آیید. شما باید اعصاب فولادی داشته باشید تا بتوانید در چنین شرایط پر فشاری به خوبی عمل کنید.

البته گفتن این نکته نیز ضروری است که در چند دهه گذشته، هیچ هواپیمای جتی به طور همزمان هر دو خلبان خود را از دست نداده است.

خلبان شدن در خطوط هوایی مستلزم سالها آموزش (بالاتر از پنج سال) و صدها ساعت پرواز (حداقل ۱۵۰۰ ساعن) است. دانش‌جویان خلبانی باید گواهینامه خلبان خصوصی، درجه پرواز با ابزار، گواهینامه خلبان پرواز تجاری، رتبه چند موتوری و گواهینامه مربی پرواز را کسب کنند. مرحله آخر درجه بندی نیز به نوع هواپیما است که خلبان برای مدل خاصی از هواپیما کسب می کند. برخلاف خودروهای کرایه ای، خلبانان نمی توانند از پس هر هواپیمایی بر بیاییند و پرواز کنند. هیچ مسیر میانبر آسانی نیز برای کم کردن این فرآیند وجود ندارد.

منبع: واشنگتن پست

مترجم: امیرمحمد سلطانپور